Yazı Dili – Konuşulan Dil: Yazı dili, bir ülkede kullanılan lehçe veya lehçelerden biridir.
Yazışmalarda yaygınlaşan ve yaygınlaşan ortak dilin kullanılması ve bu ortak dilde bilimsel ve sanatsal eserlerin yazılması sonucunda ortaya çıkan yazı dilidir.
Günümüz Türkçesinde İstanbul lehçesine dayalı yazı dili ortak dil ve Türkçe yazı ve edebiyat dilidir. Genelde yazı dili ve edebî dil kavramları eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.
“Yazılı Türkçe” denildiğinde ilk yazımı 8. yüzyıla kadar uzanan, Asya ve Anadolu’da günümüze kadar sayısız eser bırakmış bir dil olarak anlaşılmaktadır. Günümüze ulaşan en eski yazılı eserler incelendiğinde Türkçe yazılı tarihinin sekizinci yüzyıldan en az bin yıl öncesine kadar götürülebileceği öne sürülmektedir. Söz konusu yazılı belgeler, gelişme aşamalarını geride bırakmış bir dilin ürünüdür. Türklerin kullandığı yazılarla ilgili araştırma ve bulgular da bu görüşü doğrulamaktadır. Çöktürk yazısının kökeni 5. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
Bir kelimeyi belirli işaretlerle tanımak anlamına gelen “yazmak”, bir işaret sistemi gerektirir ve bu işaretler, “karakter” adı verilen biçimlerde görünür. Tüm harfler “alfabeyi” oluşturur. Göktürk alfabesinin Türk dilindeki tüm sesleri karşılayabilecek nitelikte olması, yazı kullanımının ve dolayısıyla yazı dilinin oluşumunun çok eski dönemlere kadar götürülebileceğini göstermektedir.
Yazılı Türkçe de tarihi boyunca farklı yazıların (Göktürk, Soğd, Uygur, Brahmi, Manihey, Arap ve Latin alfabeleri) kullanılmasına ve bu alfabelerin dayandığı kültürlere bağlı olarak değişikliklere uğramıştır.
Yazı dili ile konuşma dili arasındaki temel fark, yazılı anlatımda dilin kurallarına uyma kaygısıdır. Yazı dilinde kelimeler arasındaki ilişkiler açısından sözdizimi ve cümlelerdeki doğruluk konuşma diline göre daha önemlidir.
Konuşma diline gelince: konuşma dili, millet dilinin yazıyla ilgisi olmayan ve farklı sözler içeren bir yönüdür. Dil gelişiminin temeli konuşma dilidir. Tüm transkripsiyon sistemleri, konuşulan dile farklı şekillerde bağlıdır.
Konuşma dili ile yazı dili arasında telaffuz özelliklerinden dolayı çeşitli farklılıklar vardır: “Geleceğiz, o yapar, bir şey, ağabey” gibi kelimeler “gel, sen yap, bir şey, kardeşim” olarak telaffuz edilir.
Konuşma dili, yazı diline göre daha hızlı bir gelişim içindedir. Bu gelişmede kısa anlatım, ters cümle, çeşitli vurgulama istekleri gibi konuşmadan kaynaklanan unsurların büyük payı vardır. Türkçede konuşma dili ile yazı dili arasındaki fark, İslamiyet’in etkisiyle belirginleşmiştir.
yeni: öncekinden farklı; Modern, güçlü, dinamik, özgün, zamansız… sanatçılar
eskiler arasında. “Çaylak” gibi ifadeler de yeni gelenler ve genç yetişkinler için kullanılır. Gerçek yeni, her çağda ve her millette taze kalan ve asla eskimeyendir.
Yeni Roman: Geçen yüzyılın ellili yıllarında Fransa’da yazılmaya başlanan geleneksel bir romandır.
Anlatım tekniklerini, yazımı, öznelliğe dayalı ürünler üretmeyi ön plana çıkaran, ona karşı yeni bir akım gelişti.
Yıllık: Yılda bir kez yayınlanan ve yılın olaylarını kapsayan kitapların genel adı.
Film yıllığı gibi, edebiyat yıllığı da belirli bir alana veya konuya ayrılmıştır.
Çalışmaların yanı sıra çeşitli yönleriyle tüm yılı yansıtmaya yönelik çalışmalar da yapılmaktadır.
«Edebi Terimler Sözlüğü Edebiyat Terimleri Sözlüğü»
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]