XIV yüzyılın tasavvuf şairi. Düzgün ve ahenkli bir dili olan Nesimi’nin çok canlı ve pervasız bir üslubu vardır. Lirik şiirleriyle ünlüdür. Esnaf mezhebine mensup Nesimi, şiirleri ve fikirleri şeriata aykırı olduğu için Halep’te derisi yüzülerek öldürüldü. (Hurufilik: Evrenin ve insanın varlığını madde üzerine kuran, her cismi 12 harfle açıklamaya çalışan, harflere gizemli anlamlar veren düşüncedir). Farsça ve Türkçe olmak üzere iki koleksiyonu vardır.
Divan şairi. Azeri sahasında yetişmiş bir Türk şairi. Gerçek adının İmadeddin olduğu ve Bağdat’ı çevreleyen el-Nesim kasabasında doğduğu söylenmektedir. Hayatı hakkında bilgiler çelişkilidir. İran’da edebiyat mezhebini kuran Fadlullah’ın (ö. 1401) haleflerinden olduğu ve Halep’te şeriata aykırı inançlar yaydığı için derisinin yüzülerek öldürüldüğü (1404) bilinmektedir. Hayatı özellikle Alevi ve Bektaşi şairler arasında dillere destan oldu ve “Şahid” olarak ün kazandı.
Nesimi, sadece yaşadığı yüzyılın değil, tüm Türk edebiyatının en maharetli şairlerinden biridir. Türkçe ve Farsça Masnoy, Ghazal, Rubis ve Twij yazdı. İlâhi aşk heyecanıyla yazdığı Türkçe şiirlerinde çok ahenkli ve akıcı bir dil kendini gösterir. Bu şiirlerde edebî inancın izleri açıkça görülmektedir. Asırlarca okunmuş, görenler tarafından şiirleri için yazılmıştır. Fuzuli gibi büyük bir şairi etkilemiştir. Kanuni Sultan Süleyman da ünlü gazelinin bir önsezisini yazmıştır.
Türkçe ve Farsça olmak üzere iki divanı vardır. Türkçe şiirlerinde Nesimi, Farsça şiirlerinde Hüseynî mahlasını kullanmıştır. Türk Divanı 1844-1881 yılları arasında dört defa neşredildi. Bütün şiirleri Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Akademisi tarafından (1973) Bakü’de üç cilt halinde neşredildi. [Hüseyin Ayan, Nesîmî dîvanı konusunda doktora tezi hazırlamıştır. Kemâl Edip Kürkçüoğlu’nun hazırladığı Seyyİd Nesîmî Dîvânı’ndan Seçmeler isimli açıklamalı kitap Kültür Bakanlığı’nca neşredildi (1973).]
“Geleneksel Olmayan Uzlaşma Metinleri Arasındaki İlişki Kuramı”