Fiillerin (fiillerin), ulaçların (fiillerin), sıfatların ve zarfların durum, yön, zaman, ölçü ve soru bakımından açıklık kazanmasını sağlayan kelimelere zarf denir. Simgeler işlevlerine göre beş gruba ayrılır;
İçindekiler
1. Durum göstergesi (özellik koşulları)
Fiillerin, sıfatların ve zarfların durumunu gösteren zarflardır. Nitelik, sıklık, olasılık, yaklaşıklık, kesinlik, dağılım, koşul, istek, belirleme, tepki gibi anlamlar verirler.
Örnekler:
- Arkadaşım güzel anlatmış. (Anlamı nitelendir) Çocuğu iki kez korkutuyordu. (tekrar anlamında) İngilizceyi aşağı yukarı biliyorum. (Neredeyse) Onunla bir daha asla konuşmayacağım. (Kesinlik)
2. Zaman zarfları
Amellerin ve amellerin zamanını anlatır. Eylemin “ne zaman” sorusu sorulduğunda, bu sorunun cevabı zaman dilimini ifade eder. Zamansal öneme sahip bir kelime bu soruyu cevaplamıyorsa, bu bir zarf değildir.
Örnekler:
- Yarın Ankara’ya gideceğim. Şimdi seni arıyorum! Gelecek yıl mezun olacağız.
3. Yer yönelimi zarfları
Bir fiil ve ulaç tarafından sorulan “nerede” sorusuna basit durumda cevap veren kelimelere yer yönü zarfları denir.
Örnekler:
Yer-yön zarfları yön, parça ve ismin mevcudiyet eklerini aldıklarında dolaylı tamlayıcı görevi görürler. örnek; “Alt kata indim.” Aşağı kelimesi cümlede yer yönü bildiren bir zarf olmasına karşın eki nedeniyle dolaylı bir nesne halini almıştır.
Örnekler:
- Yukarı çıktık. Aşağı indiğinde beni ara.
4. Ölçüm – miktar zarfları
Fiil, sıfat ve zarfların anlamlarını benzetme bakımından bildiren sözcüklerdir. Eşitlik, üstünlük, üstünlük ve aşkınlık türleri vardır.
Örnekler:
- Bildiğin kadar konuş, (eşit) daha iyi konuşsun, (üstün) şiiri daha iyi okurdu, (üstün) çok uyudu, (aşırı)
5. Zarf sorunu
Eylemin durumu, zamanı, nedeni ve ölçüsü hakkında sorulan sorulara cevap veren sözlerdir.
Örnekler:
- Buraya nasıl geldim? Neden bana da sormadın? Ne kadar kumaş aldın?
Sözcükler arasında “benzerlik, eşitlik, zaman, yer, yön, akıl, izafiyet, amaç, araç ve özgüllük” açısından anlam ilişkisi kuran sözcüklerdir.
Dikkat: sözcüksel görevlerde zarf olarak kullanılan sözcükler, cümle öğelerinde her zaman zarf tamlamalarına sahip olmayabilir.
Not: Sözcüksel görevlerde, ‘en’ sözcüğü sözcüksel bir görev olarak her durumda üstünlük belirtenlerin zarfıdır.
İşaret zarfları cümlenin sonunda ise ispatın gücü artar. Örneğin, “İşte buradayım.” Cümlede olduğu gibi.
Bir işaret zarfı olarak, “burada” kelimesi cümlede çalışır. Bu zarf fiilleri ve ulaçları göstererek özel kılar.
Örnekler:
- İşte sorunuz cevaplandı. Bak, gülümsüyor.
“Çin Edebiyatının Zamirleri”